Νέα και όχι τόσο νέα σχετικά με τον κυβερνοχώρο και τον χώρο στους οποίους ζούμε

Πειραιάς και ιστορική μνήμη

29/11/14
Τι έχει απομείνει σήμερα στον Πειραιά από τους παλιούς ρεμπέτες και ρεμπέτισσες, τους χασιστές και την προσφυγιά; Αλλά όχι, δεν είναι αυτή η σωστή ερώτηση...
Η σωστή ερώτηση είναι ποιός θυμάται σήμερα; ποιός γνωρίζει τι και πού;

Σύντομη περιήγηση στα πέριξ του Αϊ Διονύση και λίγο παραπέρα

Ο αϊ Διονύσης στον Πειραιά είναι μια μεγάλη εκκλησία στην άκρη του λιμανιού προς τη Δραπετσώνα. Τι το ιδιαίτερο έχει αυτή η εκκλησία; Τίποτα η ίδια αλλά η περιοχή γύρω της είναι γεμάτη από ιστορία της εποχής της προσφυγιάς μετά το '22.

Οι ντεκέδες
Ακριβώς πάνω από την εκκλησία υπάρχουν κάποια χαμηλόχτιστα σπίτια  κοντά το ένα στο άλλο με μικρά σοκάκια ανάμεσά τους. Είναι ότι έχει απομείνει από τους παλιούς ντεκέδες όπου οι ρεμπέτες κατεβαίνοντας από τη Νίκαια, τα λιπάσματα (Δραπετσώνα) κ.α ερχόντουσαν με το τζουρά στον ώμο, έπαιζαν μέχρι το πρωί και εφουμάρανε ακόμη και στο δρόμο χύμα. Τα σπιτάκια αυτά ακόμη διατηρούν τη μορφή που είχαν τότε αν και κάποια από αυτά έχουν αναπαλαιωθεί. Μια μικρή βόλτα στο εγκαταλελειμμένο πλέον μέρος από την πολιτεία, νωρίς το βράδυ, και βρίσκεσαι μονομιάς σε έναν άλλο κόσμο, ξεχασμένο πλέον μα μόλις 70-80  χρόνια πίσω...

Τα βούρλα
Δεξιά από τους τεκέδες, αρχίζει η περιοχή των βούρλων. Ηταν η περιοχή που οι ιερόδουλες δούλευαν   και ζούσαν ταυτόχρονα στα μπορντέλα. Οι φόνοι για τα μάτια μιας γυναίκας ήταν κάτι το συνηθισμένο εκεί.
Πάνω και αριστερά προς τη Δραπετσώνα, ήταν οι φυλακές των βούρλων, οι οποίες έγιναν αφότου οι πόρνες είχαν διωχθεί από το την περιοχή. Στις φυλακές εκείνες είχε γίνει η περίφημη απόδραση των 27 κομμουνιστών το 1955, οι οποίοι έσκαψαν μια σήραγγα με πρωτόγονα μέσα και πέρασαν στον απέναντι δρόμο απ' όπου και διέφυγαν οι 15 τελικά. Σήμερα ένας μαντρότοιχος περιβάλλει την περιοχή αυτή.

Η γέφυρα του ρεμπέτη
Απέναντι από την εκκλησία, υπάρχει μια μικρή γεφυρούλα που περνά πάνω από τις σιδηροδρομικές γραμμές του πειραιά. Αυτή ήταν η γέφυρα από την οποία εάν περνούσες ήταν κάτι σαν πρώτο βήμα για να γίνεις ρεμπέτης. Απο εκεί και μετά μια παραγκούπολη εκτεινόταν  μέχρι και το Πέραμα, χτισμένη από πρόσφυγες και εκεί ο νόμος δεν πατούσε το πόδι του. Η γέφυρα αυτή υπάρχει ακόμη χάρη στους αγώνες των κατοίκων για να μην περάσει ο δρόμος από το λιμάνι από εκεί που είχαν γίνει παλιότερα

Ραπτομηχανές
Λίγο πάνω από την εκκλησία βρίσκεται το παλιό εργοστάσιο "ΡΑΠΤΟΜΗΧΑΝΑΙ ΣΙΓΓΕΡ". Το είχε φτιάξει ο γερμανός βιομήχανος Σίγγερ για την ερωμένη του, γνωστή χορεύτρια στην Ελλάδα τότε.

Τα λιπάσματα
Πιο μακρυά, στη Δραπετσώνα, αρχίζει η περιοχή των λιπασμάτων. Εκεί δούλεψαν γενιές ανθρώπων στα λιπάσματα, στο τσιμεντάδικο, στο γυαλάδικο. Κάθε πρωί, 7500 άτομα ξεκινούσαν με τα πόδια (η φτωχολογιά δεν είχε για  να χαλάει στα εισητήρια του τράμ -το οποίο ξήλωσε ο καραμανλής το '77 και τώρα θέλουν να το ξαναφτιάξουν-) και πήγαιναν για δουλειά. Για τα λιπάσματα όμως θα γράψω άλλη φορά, είναι ξεχωριστό κεφάλαιο από μόνο του.

Τα ταμπούρια
’μα πάρουμε τον δρόμο μπροστά από την εκκλησία όλο ευθεία (Αγ.Δημητρίου) φτάνουμε σε ένα λόφο. Εκεί είχε ταμπουρωθεί ο Καραϊσκάκης το 1827 και έδωσε πολλές μάχες εναντίων του Κιουταχή. Έτσι έμεινε η περιοχή ολόκληρη από το ύψος της Αγ. Δημητρίου μέχρι και το Κερατσίνι στην ιστορία ως "ταμπούρια".
Στην ίδια περιοχή πάνω κάτω, ο Ε.Λ.Α.Σ ταμπουρίων με πολλές μάχες με πιο γνωστή τη "μάχη της ηλεκτρικής" κατάφερε να διασώσει το ΣΕΚ, τον ΣΠΑΠ(τρένα), την ΚΟΠΗ (παλιό νομισματοκοπείο, τώρα στρατόπεδο), τη Σχολή δοκίμων, τους Αλευρόμυλους, τη Shell και τη Standart.

Ιστορική μνήμη και το σήμερα
Σήμερα κανείς δε μιλάει για την ιστορία του τόπου, μια ιστορία που είναι έργο του λαού του πειραιά και που οι κατασκευαστικές ισοπεδώνουν με καινούργια τερατώδη κτήρια,ο δήμος με μετονομάσεις δρόμων,η πολιτεία με εγκατάλειψη και παραχώρηση σε εταιρίες και απαλοιφή κάθε αναφοράς στο τι έγινε, από ποιούς και πότε...
Σήμερα ούτε οι παλιοί δεν τα θυμούνται καλά καλά, η ιστορική μνήμη θα πεθάνει μαζί τους αμαχητί.

Πολύ θα ήθελα να πάρω μια κάμερα και να γυρίσω τα μέρη αυτά, ότι έχει απομείνει, πριν χαθούν εντελώς και τα τελευταία σημάδια των καιρών εκείνων


tags: history
 
capability-grace